اینها جملاتی است که از زبان دکتر حسین ملک افضلی، رئیس کنگره ملی سلامت خانواده شنیده می‌شود. کنگره‌ای که برای اولین بار از امروز تا جمعه، 6 دی، در مرکز همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزارمی‌شود.
با این حال رشد و تکامل اولیه کودک، مسائل روانی، اجتماعی و اقتصادی خانواده، تغذیه، توسعه زایمان‌های طبیعی، نقش تعامل و روابط عاطفی در سلامت خانواده، انسجام خانواده و اخلاق و حقوق و معنویت در خانواده 7 محور این کنگره است که در مدت برگزاری توسط صاحب‌نظران ارائه و مورد بحث و تبادل‌نظر قرار خواهد گرفت.
دکتر حسین ملک‌افضلی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس انستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با همشهری و با بیان اینکه در این کنگره به‌خصوص به عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت خانواده تاکید زیادی شده است، می‌‌گوید: بحث سلامت دیگر به عوامل بیولوژیک خلاصه نمی‌شود بلکه مسائل اجتماعی مثل بی‌سوادی، فقر، آب ناسالم و جمعیت روی سلامت جامعه تاثیر مستقیم دارند.
وی با اشاره به اینکه بحث اقتصاد و سلامت خانواده هم از عناوین دیگر مؤثر در این زمینه است، ادامه می‌دهد: بحران‌های اقتصادی و طرز مقابله با آنها هم در پیشگیری از مشکلات سلامت مؤثرند اما در بین موضوعاتی که قرار است در این کنگره مورد بحث قرار گیرند، طبق تشخیص کمیته علمی کنگره بحث رشد و تکامل اولیه کودک چالش‌انگیزترین بحث است.
فقط رشد جسمی مهم نیست
«امروز خانواده‌ها با برنامه‌های تنظیم خانواده نسبت به قبل تعداد کودکان کمتری دارند. ولی این مهم است که والدین از نظر تغذیه، رشد اجتماعی، تکامل روانی و عاطفی خانواده‌ها چه اقداماتی باید انجام دهند.»
دکتر ملک‌افضلی با بیان این عبارات در ادامه این طور توضیح می‌دهد: شاخص‌هایی که برای رشد و تکامل کودک تا الان در نظر گرفته شده، بیشتر روی رشد فیزیولوژیک متمرکز بوده است.
به‌طوری که در سال‌های بعد از انقلاب به اینکه کارت رشد برای کودکان از نظر سنجش قد و وزن و دور سر، در نظر گرفته شود، توجه زیادی شده و پیشرفت‌های قابل توجهی هم داشتیم.
همچنین به گفته رئیس کنگره ملی سلامت خانواده در مورد تغذیه با شیر مادر، تغذیه کمکی و واکسیناسیون هم اطلاعات خوبی به والدین داده شده است به‌خصوص در مناطق روستایی و با حضور خانه‌های بهداشت و بهورزان اما در مورد رشد اجتماعی کودکان کار خاصی صورت نگرفته است.
دکتر ملک‌افضلی در مورد اقداماتی که برای کمرنگ شدن این نقص قرار است صورت گیرد، در ادامه خاطرنشان می‌کند: الان تلاش بر این است که با همکاری شهرداری تهران، تیمی متشکل از پزشکان، جامعه‌شناسان و روان‌شناسان برای تعیین شاخص‌های تربیت اجتماعی کودکان تشکیل شود. به گفته وی البته در این طرح حتی اولیا و مربیان و معلمان هم دخیلند.
سزارین همچنان رو به افزایش است
اما دومین چالش مهمی که به عقیده کارشناسان در جامعه ما سلامت خانواده را تحت‌تأثیر منفی قرار داده، گسترش روز‌افزون زایمان‌های سزارین است.
رئیس کنگره ملی سلامت با تاکید بر اینکه آمار سزارین در کشور ما روز به روز بالا می‌رود، معتقد است: البته در کنار این امر ما تا به حال کار خاصی هم نتوانستیم انجام دهیم که این آمار روند رو به کاهشی داشته باشد. وی توضیح می‌دهد: درصد زایمان‌های سزارین به چهار دلیل افزایش می‌یابد؛
یکی مسئله هزینه‌هایی است که در مورد زایمان طبیعی در مقابل سزارین پرداخت می‌شود. چون این هزینه بسیار کمتر از سزارین است. به عقیده وی در این مورد باید در تعرفه‌های زایمان طبیعی و سزارین دقت کرد که این قدر فاصله نداشته باشند.
برای اینکه پزشک و مامایی که زایمان طبیعی را انجام می‌دهد، باید انگیزه برای انجام این عمل را داشته باشد.
دکتر ملک‌افضلی دلیل دیگری برای این ادعا می‌آورد: پزشکی که قرار است مادر را سزارین کند، سر یک ساعت معین و بدون استرس این کار را انجام می‌دهد، ولی ماما و یا پزشکی که زایمان طبیعی را انجام می‌دهد باید مدام حاضر باشد. پس بالا بردن تعرفه زایمان طبیعی راهی برای افزایش انگیزه پزشکان برای انجام هرچه بهتر این نوع زایمان است.
جنبه دیگر جنبه حقوقی این قضیه است چون در زایمان طبیعی جنین و مادر مراقبت‌های ویژه لازم دارند و جنین در معرض خطر بیشتری است برای همین پزشک ممکن است زایمان سزارین را به زایمان طبیعی ترجیح دهد.
دکتر ملک افضلی معتقد است: مسئله دیگر این است که زنان را برای زایمان طبیعی با دادن آموزش‌های لازم باید آماده کرد. چون الان برای زایمان سزارین در جامعه ما یک نوع تقاضا به‌وجود آمده به این دلیل که در دوران بارداری هیچ آموزشی به زنان باردار داده نمی‌شود.
البته مسئله تربیت ماماها و اینکه مادران در اکثر مواقع از نوع برخورد آنها ناراضی هستند هم مهم است. چون مراقبت لازم در برخی مواقع در این مورد صورت نمی‌گیرد. پس فرهنگ زایمان طبیعی باید ابتدا در جامعه جا بیفتد.
سوء تغذیه حتی در خانواده‌های مرفه
وی در پایان با اشاره به اینکه بحث تغذیه در کودکان و سالمندان هم سومین بحث مهم در این کنگره است، خاطرنشان می‌کند: امروزه این معضل حتی گریبانگیر خانواده‌های مرفه هم شده است به‌طوری که در این خانواده‌ها شاید هزینه زیادی برای تهیه اقلام غذایی در نظر گرفته شود، ولی این اقلام نه تنها تامین‌کننده نیاز جسمی کودک، نیستند، بلکه زمینه‌ساز بروز بسیاری از بیمار‌ی‌ها در کودکان خواهند بود.
پخش زنده کنگره ملی سلامت خانواده در اینترنت
دبیر علمی کنگره ملی سلامت خانواده با اعلام برگزاری این کنگره از تاریخ 4 تا 6 دی در تهران، از پخش زنده اینترنتی این کنگره به آدرس www.rmed.org برای نخستین‌بار خبر داد.
دکتر سید‌ابوالحسن شاهزاده فاضلی گفت: کنگره ملی سلامت خانواده همزمان با روز خانواده از سوی جهاد‌دانشگاهی علوم پزشکی ایران و با همکاری سازمان‌های دولتی و بین‌المللی از جمله سازمان جهانی بهداشت، صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، برنامه جهانی غذا، سازمان بهزیستی کشور، شورای سیاستگذاری سلامت صدا و سیما و انجمن‌هایی نظیر انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر در محل سالن همایش‌های رازی برگزار می‌شود.
رئیس جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران در ادامه با اشاره به 9 امتیاز بازآموزی اختصاص یافته برای شرکت‌کنندگان در این کنگره گفت: به متخصصان زنان و زایمان، بیماری‌های داخلی، بیماری‌های کودکان، روانپزشکی، بیماری‌های پوست، بیماری‌های عفونی و گرمسیری، طب کار، پزشکی اجتماعی، دکترای بهداشت مادر و کودک (دستیاری)، دکترای آموزش بهداشت، دکترای علوم تغذیه، دکترای اپیدمیولوژی (دستیاری)، دکترای حرفه‌ای، دندانپزشکی، دکترای داروسازی، پزشکان عمومی، کارشناسان ارشد و کارشناسان پرستاری و مامایی با شرکت در این کنگره 9 امتیاز آموزش مداوم اعطا می‌شود.
